Mitio
Dulcior his siluis, et gramine dulcior arui,
Gratior his antris, et gratior amne sonoro,
Huc modo, dum sum solus, ades, mea nobilis Epy.
Epy
Nulla dies, Mitio, nostros abrumpat amores,
5 Nulla dies gremio caput hoc disiungat amato:
Vltro adsum, semperque adero, nec sponte reuellar -
Mitio
O mea (nam dulce est animum exonerare loquendo)
Quid michi nunc stomaci reris? Precordia quantum
Fellis habet sparsi! Mordax modo Pamphilus acri
10 Perculit incautum penitus, pupugitue querela,
Multa minax. Absentis heri sub fine pauorem
Obtulit intrepido; fortem fortissima contra
Frons stetit hec. Nunc, cara comes, tot dulcia mecum,
Tot letos partita dies, partire quod instat.
15 Ne pigeat, numeremus oues, numeremus et hircos.
Seu grauis iste redit, seu forsitan ille tremendus,
Vera licet fictis pretexere crimina uerbis;
Stet modo frons eadem, conceptaque formula fandi.
Epy
Lanigerum quodcunque pecus seruare solebas
20 Mors rapuit, uel morbus habet; per gramina ripe
Pascitur alterius quicquid superesse dedit fors.
Febris iners, scabiesque tenax, uiolentaque tussis
Iam uacuos populantur agros; premit horrida sudor
Mucidus, et rigidi configunt tergora dumi.
25 Tutius abfuerint, ne furtim leta pererret
Mesta lues capita, et serpens per ouilia pestis.
Cetera nosse datur, refer huc tua lumina tantum.
Mitio
Perge meum culmen, mea spes, mea tota uoluptas.
Epy
Ille, procul fuluo quem cernis ludere tergo,
30 Vertice conspicuum, setis cui discolor albis
Barba genas mentumque tegit, per pascua late
Noscitur immitis, frondisque petulcus et herbe.
Hunc etiam cupide metuunt perferre capelle,
Sic duras tenerasque tegit, sic pondere toto
35 Irruit, incumbens miseris, Veneremque nec ullam
Respuit. Haud proprie fit segnior inde marite,
Que paribus signata notis et concolor illi est.
Ipse quidem, luxu immodico lassatus et annis,,
Iam senuit; sed dura fero recalensque senectus.
40 Ille procax, parili totus licet ardeat estu,
Viribus haud paribus fruitur; tamen omnia turbat
Septa furens, nullasque sinit dormire quietas
Somnifera sub nocte capras; sed ouilia circum
Hunc animus, non sanguis agit; dumque aspera prensat
45 Colla, parum stabiles fregisse per oscula dentes,
Cernitur, et uocis paulatim perdidit usum.
Quem, quotiens uideo, subitus quatit ilia risus,
Vt fragilis dumeta petit, crebrosque himeneos,
Et Venerem gelidis ardentem naribus omni
50 Tempore suspirans, inamenum spargit odorem.
Tertius ille autem, distortis cornibus, atra
Luxuria efferuens, teneris male temperat edis.
His multum debere memor grex ipse fatetur;
Horum namque licet circum presepia natos
55 Enumerare leues, atque agmina multa nepotum.
Ille, piger senio, torpet; tamen integer olim
Ludere clam solitus, uirides nec spernere frondes.
Nunc iacet et celum spectat. Premit arduus ille,
Proceris gaudens per siluam insistere ramis.
60 Permeat hic ualles, longinquaque rura peragrat.
Esurit ille rubos, fulgentibus imminet undis,
Nec toto satianda Tago sitis arida feruet.
Ille ferox animi est, et torua fronte minatur.
Ecce duo obnixis qui sese cornibus urgent;
65 Sepe graues siluis olim exciuere tumultus,
Nunc multo grauiora parant, atque omnia turbant.
Ecce duo morbo impliciti: Niger iste quiescit,
Candidus ille silet; scabiem fricat ille uetustam.
Ille quidem, toto quem cernis ab agmine solum,
70 Natura generosus erat; sed, non sua tondens
Gramina, sollicito tacitus terit auia gressu.
Huic hostis generosus item, sed fractior euo,
Contigerat; mors alterius certamen utrinque
Conclusit. Non ille uadum torrentis aquosi,
75 Nec iuga saxosi timuisset carpere montis.
Dux gregis ille fuit, dum nostra reliquimus olim
Pascua; primus iter rapidum per lubrica flexit,
Hortatus sotios; mox cetera turba secuta est,
Vnde diu letos uacui deduximus annos.
Mitio
80 Quid non longa rapit, seclis fugientibus, etas?
Decreuit grex ecce situ: Que culpa? Quis error?
Immortale homini nichil est; moriemur et ipsi.
Ludere consilium, nec euntis temporis horam
Perdere segnitie, curasque repellere inanes;
85 Ni forsan tibi nunc aliud, dilecta, uidetur.
Epy
Prorsus idem: Quid enim restet? Que meta malorum?
Ambiguum, licet ille grauis promissa minasque
Iudicis inculcet, res pendet; ludere prestat
Interea, et primam morti subducere partem.
90 Quam sapiens sileo (semper tibi fida profecto
Hortatrix, atque una, fui) presentibus uti
Et gaudere bonis, fato mandare futura,
Blanditiis profugam assiduis reuocare iuuentam
Et retinere manu, properanti obstare senecte.
95 Sed, si tangit amor pecoris, muliebribus aurem
Consiliis aduerte tuam, nisi forte pudori est.
Mitio
Dic, mea, dic, requies, thalami dic gloria nostri.
Epy
Hos tibi fecunde matres peperere: Quid heres
Sanguine in externo? Veteri noua cornua serto
100 Floribus ex nostris ornabimus. Ipse latentem
Pamphilus haud noscat fraudem; nec degener istis
Sanguis inest, humilisque gregis uestigia seruant.
Liquitur hic luxu, non pinguia pabula desint
Coniugiumque frequens; implebit ouilia solus.
105 Errantes studet ille senes transcendere cursu,
Et facit. Ille gregem longe post terga reliquit.
Aspicis hunc tumidum? Meditatur prendere truncos
Mordicus, et uacuas cornu iam uerberat auras.
Mitior hunc uultu sequitur; michi crede, sed ille est
110 Seuus et hirsuto multum truculentior apro.
Me spectante, parem spoliauit coniuge nuper,
Et potitur camuris nunc naribus ac pede torto.
Illum inopem, pauidumque procul per saxa fugauit.
Hi turpes, rerum indocti, latitare uidentur;
115 Sed sine consuescant, discent tot multa magistris.
Hi duo - Quid reris? - fatales dulcibus uuis,
Iam pingues, mustoque graues; hos, pelle reuulsa,
Persolues leso (uenient trieterica) Bacho.
En tibi par aliud; ratio famuletur amori,
120 Dignum laude licet, blandis prope lenius agnis.
En quoque par longe uarium; pratum ille modesto
Dente metit, ramos patulos uorat alter hiatu,
Teque tuumque gregem rauca qui uoce fatiget,
Meque fugare locis informi murmure possit,
125 Spumeus ac frendens, tunsoque simillimus urso.
Hos tibi romulei miserunt gramina saltus;
Cetera de nostris ueniunt tibi gaudia lucis.
Hinc alii, atque alii accrescent; fors prona fauebit.
Mitio
O pecudum decus eximium, reginaque silue,
130 Perge, age, iunge greges, et cornua flore rubenti
His quoque circumda; grex esse uidebitur unus.
Hunc tamen oblita es; numeris ascribe merentem:
Epy
Inuisa regione satum, quem florea uallis
Pauerit, et nostri spretorem miserit arui:
135 Pellicis imperio premimur; moribundus et unus
Introeat, spatiumque breuis non expleat anni.
Mitio
Iram frange, precor: nil unquam tale iubebo.
Iam tranquilla redi, quoniam res magna peracta est.
Pamphilus ut redeat, iustas licet arte querelas
140 Abstulimus, tacitam mestus sili sorbeat iram.
Epy
Multa quidem curis dedimus, iamque hora quietis
Nos uocat. Accelera; glacies premat hispida colles,
Brachia nos nexi, molli iaceamus in ulua.
|