Ganimedes
Quo fugis? Expecta; liceat condiscere causas
Discidii. Tu nostra, puer, (nisi fallor) amabas
Pascua. Quo, pastos, abigis cum matribus agnos,
Ingrate atque oblite mei rerumque mearum?
Amiclas
5 Parce, parens, damnare tuum. Puer, ipse fateris,
Hac paui regione gregem. Tibi letior annis
Tunc animus fuerat; nunc intractabilis, asper.
Me quoque uiuendo patientia prima reliquit.
Ganimedes
Consilium solet esse senum, iuuenumque uoluptas;
10 Tu michi deliras, senior; tum uallis amator
Vnius, deserta uagus nunc auia tentas.
Amiclas
Propositum mutat sapiens; at stultus inheret.
Res, tempus, fortuna, locus firmata frequenter
Consilia alternant. Macie turpique ueterno
15 Terga pecus confecta gerit; squalentia sentes
Vellera dilacerant. Quid agam? Nec pocula fontis
Tuta, nec herbarum morsus sucique salubres.
Ipse aer suspecta michi suspiria reddit.
Quin iustam permitte fugam, et miserere coacti.
20 Nam potes: Ecce etenim ueni ad tua gramina pauper,
Pauperiorque domum redeo, non laete, nec edis
Auctior, inuidia et solis iam ditior annis.
Adde supercilii pondus, quod non grauis equet
Ethna iugis, non Ossa rigens, non altus Olimpus.
25 Id prius equanimis tuleram; indignantior etas
Est senium, rugeque animos in uerba ministrant.
Triste senex seruus! Sit libera nostra senectus.
Serua iuuenta retro est; seruilem libera uitam
Mors claudat; memor usque mei subsiste, ualeque;
30 Me fatum tentare meum sine pascua circum.
Ganimedes
En animi seruum memoris! Sic omnia uentus
Abstulit? Has mereor grates, hec premia reddis?
Vt nil prestiterim; multum, licet impar, amaui.
Amiclas
Verba quidem uerbis; res rebus; purus amori,
35 Sed solus, debetur amor; gratusque memorque,
Sum, quia te semper, postquam michi notus, amaui;
Et, dum uita comes, si quid michi credis, amabo.
Ganimedes
Quo properas igitur? Que te magis allicit ora?
Vnanimes que causa repens disiungit amicos?
40 Perdit enim serui nomen, cui libera mens est.
Amiclas
Aspice fagifero tangentem uertice montem
Nubila, tum grauida fontes tellure crepantes,
Vnde ruens pelagis confunditur unda quaternis.
Aspice preruptum scopulis extantibus alte
45 Ire sub astra iugum. Lapis ille imperuius olim,
Punicus hesperio donec sibi pastor aceto
Fecit et igne uiam, nostris pastoribus ingens
Diluuium stragemque ferens; hoc forte per estum
Solus ego ac sitiens nuper sub colle uagabar.
50 Gillias erranti sese comitemque ducemque
Obtulit, et uiuas digito direxit ad undas.
Progredior, uallesque nouas et pinguia late
Rura noto; sed, sepe oculos in terga reflectens,
Iam latus hoc sordere michi, iam turbidus ether
55 Cepit ad occasum, iam sidera mesta uideri.
Agnosco ualidum patrie reuocantis amorem;
Illic et uiole melius per roscida pallent,
Per dumeta rose melius redolentque rubentque,
Purior ac patrius illic michi prata pererrat
60 Riuus, et ausonie sapor est iam dulcior herbe.
Ganimedes
Spreta fides igitur comitum tam certa piorum;
Cum quibus et niueas laqueis uiscoque columbas
Gaudebas, dammasque plagis tentare fugaces?
Cum quibus et Capree soles, umbrasque Leonis,
65 Et Tauri flores, et adulte Virginis uuas
Carpere, uel fando cunctantem impellere noctem,
Vel longum breuiare diem sermone iocisque,
Et requie molli durum condire laborem?
Amiclas
Nil spretum, nisi silua ferox pastorque proteruus,
70 Et plumbo infecti latices, et turbine tortus
Puluis, et umbra nocens, et grandinis ira sonore.
Ganimedes
An prius ista tibi tam longum ignota per euum?
Amiclas
Nota prius, fateor; tenuit me pestifer usus
Luctantem, me uester amor, me forma puelle
75 Blandior illecebris. Sed iam cum tempore sensim
Omnia mutantur; studium iuuenile senecte
Displicet, et uariant cure uariante capillo.
Ganimedes
Hic uulgo iam notus eras, nec carior alter
Vel michi uel sotiis; siluis errabis in illis,
80 Et mecum mansisse uoles, cupiesque reuerti.
Amiclas
Nil penitus non esse potest; fortuna gubernat
Res hominum, ualet illa piis obsistere ceptis,
Illa fauere malis. At, si presagia quicquam
Nostra ferunt certi, leuis est ad prima recursus
85 Principia. Huc genitor profusus me ruris auiti
Finibus infantem rapuit, ripaque palustri
Exposuit miserum, atque abiit. Per quattuor inde
Seruio lustra tibi, nulla est iniuria iustus
Libertatis amor; patrii quoque cura sepulcri est
90 Tempestiua seni. Iam tandem absiste precari,
Atque iterum, pater alme, uale, dextramque relaxa.
Ganimedes
Ah! miser. Et merita quis te cum laude canentem
Audiet, aut leui describet carmina lauro?
Amiclas
Expectando quidem fessus, raucusque canendo,
95 Attuleram uereor uocis fastidia nostre.
Fors aliis placiturus eo; non una per omnes
Est hominis fortuna dies: Nunc mane quietum
Turbida lux sequitur; nunc matutina serenus
Nubila uesper agit. Sic tempestatibus atris
100 Tutus adest portus; sic litora puppe tenentes
Tempestas inopina ferit. Spes, terror ubique
Iuxta habitant; fortuna uaga est, et protinus, inter
Quamuis pressa manus, ceu lubricus effluit anguis.
Nil habet ista magis tua nunc opulentia certi
105 Quam mea paupertas; ubi pluris signa fauoris
Et minus est fidei. Sed iam me Gillias, audi,
Sollicitat, damnatque moras, et Phebus hiberum
Vergit ad occeanum, montem nix occupat altum.
Balatu moueor pecoris; nec candida dulci
110 Mugitu, ingeminans, cessat reuocare iuuenca.
Ire libet; liceat; nusquam sunt carmina tanti.
Ganimedes
Men iuuenem pauisse domi et finxisse docendo,
Vt doctum noua silua senem, nouus hospes haberet?
Sic labor agricolis longus, breuis inde uoluptas.
115 Arua domant aliis. Sic fessus nauta quietis
Inuehit ancipiti delatas equore merces.
Nosco meum sidus: Aliis utenda paraui.
Fatum agnosco tuum: Primis nam pauper ab annis,
Pauper eris senior, pauper morieris Amicla.
120 I, tamen; ipse meis (quando hoc immobile uotum est)
Te sine - quod nollem - iam solus pascar aceruis.
Amiclas
Ipse per estatem mediam, uel colle uirenti,
Valle uel umbrosa, nitidique in margine fontis
Solus apollinea modulans sub fronde sedebo,
125 Lanigerumque gregem pascam, et loca florea circum
Mellificas imitabor apes. Te diues habebit
Silua, sed urentes turbabunt otia cure.
|